ترازوهای سنگین
بچه ها سلام
سلام
اول هر کار به نام خدا
دلبر و دلدار به نام خدا
بگو تو بسیار به نام خدا
بر لب عطار به نام خدا
موقعِ ناهار به نام خدا
اول اخبار به نام خدا
بگو تو بسیار به نام خدا
دُرّ گهربار به نام خدا
کلید اسرار به نام خدا
صحبت ابرار به نام خدا
رونقِ بازار به نام خدا
نباشی بیکار به نام خدا
مسابقه
خب! بعد از یک شروع شاد، نوبت انتخاب بچه های زرنگ و ساکت میرسه. ببنیم کی میتونه تو این مسابقه خوبِ خوب جواب بده. قانون مسابقه ما اینه که کسی که ساکت نشسته و فقط دستش رو بلند میکنه رو انتخاب میکنیم. حالا آماده؟ همه آماده؟
مسابقه دایره ها. این دایره ها یه رازی داره که میشه راز دایره ها ! اول چند تا دایره می¬کشم. چند تا بکشم بچه ها؟ به تعداد معصومین دین اسلام، دایره می¬کشم: یعنی 14 تا دایره.
آخرین دایره رو هم به نیت امام زمان عج سبزش میکنم که حضرت غایب هستند. حالا 13 تا سوال از شما میپرسم. که پاسخ هر کدوم باید بره توی هر یک از دایره های بالا، به جز دایره سبز رنگ چهاردهم. خب آماده اید؟ بله.
1- نام دیگر قیامت ؟ آخرت
2- در قرآن به «آتش» چه گفته می شود. نار
3- در قیامت اعمال و رفتارهای انسان خیلی دقیق ….. میشه؟ حساب
4- عمل صالح با آن، موجب نجات انسان در قیامت میشه؟ ایمان
5- برنامه زندگی انسان که مومنین تلاش میکنند به آن به درستی عمل کنند؟ دین
6- درقرآن به معنای سنگین است و با حرف ثـ شروع میشود؟ ثقیل
7- در آیه 6 سوره حمد از خدا چه می خواهیم؟ هدایت
8- مومن،در مسیر ایمان و عمل به دین باید مثل ……. ، محکم و پابرجا باشه؟ کوه
9- در روز قیامت، کارهای خوب و بد ….. می شود؟ وزن
10- پاداش مومنین و درستکاران در روز قیامت؟ بهشت
11- در روز قیامت بهشتیان راضی و خشنود هستند و جهنمی ها ….. ناراحت - ناراضی
12- اونایی که به بهشت نمیرن از رحمت خدا …….. هستند؟ دور
13- کسی که به همه سوالات مسابقه درست جواب داده با ……….. هست؟ هوش
خب! 13 سوال ما تمام شد. اما یک سوال یعنی چهاردهمین سوال باقی مانده. . .
برنده اصلی کسی است که این سوال را پاسخ بده.
به نظر شما با این دایره ها چه کلمه ای میشه ساخت؟ کمی سخته. اما راهنمایی میکنم:
این کلمه نام یک سوره قرآن است.
اکثر سوالاتی که پرسیده شد مربوط به محتوای اون سوره بود.
احسنت به شما. سوره قارعه. تشویقش کنید: (تشویق قرآنی با ذکر صلوات قرآنی)
حالا من دایره ها رو به هم وصل میکنم تا اسم قارعه رو ببینید:
سوره قارعه
سوره قارعه، سوره 101 قرآن و در صفحه 600 کتاب قرآن (با خط عثمان طه) هست.
اما هنوز نفر برتر مسابقات جام قرآنی، در بین این دانش آموزان مشخص نشده. حواس ها رو جمع کنید:
این دایره ها و کلمات داخلش، یک رمزی داره. راز این دایره ها، رو پیدا کنید. شما باید با استفاده از حروف اول یا آخر کلمات نوشته شده در دایره ها، رمز دایره رو به دست بیاورید. ببینیم چه کسی میتونه به این رمز دست پیدا کنه؟
بله بله بله. آفرین بر شما: راز دایره ما اینه: آن حادثه کوبنده
کی میدونه بین قارعه و این رمز چه ارتباطی هست؟
بله، ترجمه همدیگه هستند. قارعه یعنی آن حادثه کوبنده.
خب بچه ها، از بین شما چه کسی سوره مبارک قارعه رو حفظه؟
بله. بخونید. احسنت. حالا برای اینکه همه با این سوره آشنا بشوید، هر آیه را که من میخونم شما با هم مثل یک گروه تواشیح حرفه ای و مثل یک قاری هنرمند، عین من، تلاوت کنید. برای اینکه بتوانیم قرآن را خوب بخوانیم باید تمرین نفس گیری داشته باشیم. با شماره 1 همه صاف و درست می نشینید. با شماره 2 همه نفس هایتان را به داخل بکشید و با شماره 3 نفس ها را خالی میکنید.
1 2 3
باریک الله. حالا یک بار دیگر تمرین میکنیم تا سوره قارعه رو به بهترین شکل بخونیم:
1 2 مربی با تاخیر میگوید: 3
واااای چقدر سخت بود. نزدیک بود نفس بعضی ها بگیره. حالا که آماده شدید خوب گوش بدید و بعد از من تکرار کنید:
مربی: بسم الله الرحمن الرحیم بچه ها: بسم الله الرحمن الرحیم
مربی: الْقَارِعَةُ بچه ها: الْقَارِعَةُ
مربی: مَا الْقَارِعَةُ بچه ها: مَا الْقَارِعَةُ
مربی: وَ مَا أَدْرَئكَ مَا الْقَارِعَةُ بچه ها: وَ مَا أَدْرَئكَ مَا الْقَارِعَةُ
مربی: يَوْمَ يَكُونُ النَّاسُ كَالْفَرَاشِ الْمَبْثُوثِ بچه ها: يَوْمَ يَكُونُ النَّاسُ كَالْفَرَاشِ الْمَبْثُوثِ
مربی: وَ تَكُونُ الْجِبَالُ كَالْعِهْنِ الْمَنفُوشِ بچه ها: وَ تَكُونُ الْجِبَالُ كَالْعِهْنِ الْمَنفُوشِ
مربی: فَأَمَّا مَن ثَقُلَتْ مَوَازِينُهُ بچه ها: فَأَمَّا مَن ثَقُلَتْ مَوَازِينُهُ
مربی: فَهُوَ فىِ عِيشَةٍ رَّاضِيَةٍ بچه ها: فَهُوَ فىِ عِيشَةٍ رَّاضِيَةٍ
مربی: وَ أَمَّا مَنْ خَفَّتْ مَوَازِينُهُ بچه ها: وَ أَمَّا مَنْ خَفَّتْ مَوَازِينُهُ
مربی: فَأُمُّهُ هَاوِيَةٌ بچه ها: فَأُمُّهُ هَاوِيَةٌ
مربی: وَ مَا أَدْرَئكَ مَا هِيَهْ بچه ها: وَ مَا أَدْرَئكَ مَا هِيَهْ
مربی: نَارٌ حَامِيَةُ بچه ها: نَارٌ حَامِيَةُ
(مربی با صدای قوی و با هیبت، شمرده شمرده، ترجمه آیات را میخواند:)
آن حادثه کوبنده! چیست آن حادثه کوبنده!
و چه چیز تو را آگاه کرده است که آن حادثه کوبنده چیست!
بچه ها واقعا اون حادثه کوبنده که خداوند در سوره قارعه فرموده چی هست؟
قارعه، یکی از اسم¬های قیامته. انقدر محکم و با قدرت می کوبه، که خدا میفرماید؛ هیچ کس نمیتونه عظمت و قدرتش رو تصور کنه.
چی رو میکوبه؟ زمین رو. همه چیز رو. همه جا رو.
هر چی درباره این حادثه کوبنده بگیم باز کم گفتیم. من چند تا سوال میکنم شما بگید «بالاتر»
قارعه، ویرانگر است مثل سیل و سونامی؟
بچه ها: بالاتر
قارعه، تکان دهنده است مثل زلزله؟
بچه ها: بالاتر
قارعه، قدرتمنده مثل آتشفشان؟
بچه ها: بالاتر
قارعه، مثل رعد و برقه؟
بچه ها: بالاتر
قدرت قارعه انقدر زیاده که مردم از وحشت اون روز، مثل ملخ و پروانه این طرف اون طرف، پراکنده میشن. هر کسی داره یه جوری فرار میکنه. و حواس هیچ کس به هیچ کس دیگه نیست. این از وضعیت آدم ها. و اما وضعیت کوه ها:
میفرماید: کوه ها ! با آن عظمت! با آن صلابت و قدرتشان، خرد و خاک شیر میشن. پودر میشن مثل پنبه! مثل پنبه حلاجی شده. فکر کنید بچه ها. قارعه با کوه ها چه میکنه! هیچ زلزله ای در دنیا نمیتونه، کوه ها رو پنبه کنه. اما قارعه، روی زمین و صاف صاف میکنه.
چه روزی! چه حادثه ای! پناه بر خدا !
اما صبر کنید بچه ها… ادامه سوره یه چیز عجیبی میگه! خیلی عجیب! باورتون نمیشه! میفرماید: در چنین روز سخت و وحشتناکی یه عده دارن می¬خندن! خوشحالند! انگار این حوادث آسیبی بهشون نمی رسونه و خیلی خوشحال و راضی هستند! واااای! مگه داریم؟ مگه میشه؟ اینا کی هستن؟ خدا میفرماید این عده در یک زندگی شادمان به سر می برند. خوش به حالشون. اما یه عده دیگه هستند که در روز قارعه، حسابی اذیت می¬شن و سختی می کشن و آخرش هم در پرتگاه سقوط میکنند و در آتش می افتند.
بچه ها، شما دوست دارید در روز قارعه، جزء کدوم عده باشید؟ دسته اول یا دسته دوم؟
بچه ها: جزء دسته اول. مربی: احسنت.
پس بریم ببینیم دسته اول چی کار کردند که در روز کوبنده، اینطور خوشحالند؟ در روزی که همه چیز حتی کوه ها، خُرد می شوند اینها دارند چایی میخورند؟
کی میتونه، پاسخ این سوال رو به دست بیاره؟ کی میتونه از سوره قارعه جواب ما رو بده؟
ترازو
خوب دقت کنید! خدا فرمود:
من ثقلت موازینه، (آن کسانی که ترازوهایشان سنگین است) خوشحالند.
من خفت موازینه، (آن کسانی که ترازوهایشان سبک است) ناراحتند.
ترازوهای سنگین! ترازوهای سبک!
چه جالب! هر کسی ترازوی سنگین داره، در آن حادثه کوبنده خوشحاله ولی هر کسی ترازویش سبک باشه، ناراحته! آخه چرا؟ چه فرقی داره؟
بزارید درباره موازین و ترازو بشتر توضیح بدم و شما رو با این مفهوم، بیشتر آشنا کنم.
کی میتونه عکس یه ترازو روی تخته بکشه؟ بله شما بیا
به این میگن ترازوی قدیمی. یه کم جدیدترش رو هم بکشم براتون:
البته الآن دیگه ترازوها، دیجیتالی شده و این شکلی هستند:
به هر حال! ترازو برای چه کاری هست؟
بچه ها: برای وزن کردن.
مربی: چرا اشیاء مختلف رو وزن میکنیم؟
بچه ها: برای اینکه ارزش و قیمت هر چیزی رو به دست بیاریم.
مربی: احسنت. پس ترازو:
وسیله اندازه گیری است و با آن ارزش اشیاء رو می¬سنجند.
دقت ترازوهای قدیمی، 50 گرم بود. دقت ترازوهای دیجیتال تا 10 گرم است ولی ترازوهای طلافروشی دقتشان تا کمتر از یک گرم هم است. یعنی میتونه وزن کمتر از یک گرم رو حتی به شما نشان بده.
اما همه ترازوها، حتی ترازوهای طلافروشی هم دو تا مشکل جدی دارند! کی می تونه بگه؟
اول اینکه این ترازو ها فقط وزن اشیاء رو نشون میدهند و براشون فرقی نمیکنه که روی ترازو چی بزاری. طلا بزاری یا تراش… نقره بزاری یا نون. فرقی براش نمیکنه. هر دو رو مثل هم وزن می¬کنند. پس ما باید دقت کنیم که با هر ترازویی، چه چیزی رو می کشیم.
دوم اینکه، نمیتونن، ارزش یه سری اشیاء دیگه رو نشون بدهند. مثلا با ترازوی دیجیتالی نمیتونیم قد یک پارچه رو محاسبه کنیم. چون این ترازو برای سنجش وزن است نه طول.
• برای سنجش طول، یک ترازوی مخصوص به خودش وجود داره به نام؟ - خط کش یا متر.
• یا مثلا با ترازوی معمولی نمیشه دمای هوا رو سنجید. برای سنجش دما، به چی نیاز داریم؟ - دما سنج.
پس برای هر چیزی یک ارزش سنج وجود داره که اصطلاحا به اون میگن «ترازو».
• اما بچه ها، اگه بخواهیم اخلاق و ادب یک نفر رو اندازه بگیریم، چکار کنیم؟ با چه ترازویی میشه فکر و نیت و اخلاق و علم و اعتقاد آدمها رو اندازه گرفت؟ چون اخلاق و رفتار هم مثل میوه و پارچه، قیمت داره و خوب و بد داره.
بزارید ببینم، من یه ترازو دارم. شاید بتونم با این فکر و اخلاق و ادب شما رو وزن کنم (مربی بهتر است از قبل یک ترازوی زمینی با خود بیاورد و اگر ترازو ندارد، یک تخته یا چیزی را بعنوان ترازو استفاده کند. این کار به صورت طنز اجرا میشود)
خب یک نفر داوطلب بشه بیاد اینجا تا من مسائل معنوی اون رو وزن کنم
(نفر اول) شما بیا . خب برو بالای این ترازو بایست. بله. شما اخلاقت 20 کیلوئه. ادبت 30 کیلوئه. ایمانت 40 کیلو. دیگه چی مونده که وزن کنم؟! …
بله بچه ها. به نظر شما با این ترازو میشه این چیز ها رو وزن کرد؟ بچه ها: نه
پس چطوری میشه وزن این چیزها رو به دست آورد؟
گاهی معلم به والدین دانش آموز میگه، فرزند شما خیلی سنگین و وزینه.
منظور معلم این نیست که وزن دانش آموز بالاست. وزن بدن او رو نمیگه.
منظور معلم اینه که وزن اخلاق و ایمان و ادب او بالاست.
دقیقا ما آدم ها هم از سوی خدا وزن می شیم و ارزش ما سنجیده میشه. ارزش برخی از آدم ها زیاده و ترازوی آنها سنگینه. ولی ارزش برخی دیگر، کم و ترازوی آنها سبک است.
اما چطور میشه که ترازوی برخی آدم ها سنگین و برخی سبک باشه؟
کی میدونه؟
مسابقه
الآن یه مسابقه برگزار میکنم، تا ببینیم ترازوی کی سنگین تره. البته ترازوی همه شما سنگینه ولی میخواهیم از بین شما یه نفر رو به عنوان برترین ترازو انتخاب کنیم. ان شاء الله که در آخرت هم جزء سنگین وزن ها باشه.
من از بین بچه هایی که تا حالا جواب دادند، میخوام این مسابقه رو برگزار کنم. همه اونایی که جواب دادند بیان اینجا. بنده سوال میکنم و شما باید خیلی سریع جواب بدید. اما جواب دادن شما به این سبک هست که هر وقت کلمه ای رو شنیدید و ارزش معنوی و الهی آن بالا بود، دست هاتون رو میارید بالا. هر وقت ارزش آن فقط مادی بود، دست ها رو میارید پائین. پس دست شما یا باید بالا باشه و یا پائین. آماده؟
دقت کنید اگر یک چیز دنیوی رو مثال زدم، و به آن هیچ چیز معنوی اضافه نکردم دست هاتون رو بیارید پائین.
ایمان سیمان خدا طلا ثروت
عترت صداقت سعادت خیانت شهادت
شرارت باغ انفاق قارون قرآن
دلار پول حلال تقوا طاغوت دنیا
قدرت شهرت غیرت غارت اطاعت از خدا
(مربی همینطور ادامه میدهد تا یک نفر از بچه های شرکت کننده برنده شود. این بازی با شوخی مربی جذاب میشود. مثلا وقتی یه نفر اشتباه کرد، مربی از او به شوخی و با تعجب سوال کند: (مثلا) غارت ارزش داره. قدرت خیلی ارزش داره؟ بله اگر برای خدا باشد ارزش داره ولی ما که نگفتیم برای خداست. گفتیم به تنهایی ارزشی نداره)
به برنده محترم تبریک میگیم. شما توانستید همه این چیزهایی که اسم آوردیم را با دقت اندازه گیری کنی و ارزش اون ها رو درست تشخیص بدی. پس باید همه بچه ایشون رو تشویق کنند. بچه ها همه با هم این جمله رو بگید: کار شما عالی بود باعث خوشحالی بود
بله بچه ها. در سوره قارعه خدا میفرماید، در روزی که همه چیز کوبیده می شود، انسان هایی که ترازوهای آنها سنگین است در خوشحالی و راحتی هستند ولی آنهایی که ترازوی سبک دارند، در گرفتاری هستند.
در روز قیامت، ترازوی کسی سنگین و ثقیل است که بتواند:
ارزش واقعی هر چیزی رو تشخیص بده و در عمل به سمت چیزهای با ارزش برود:
حق را از باطل تشخیص بدهد و از حق پیروی کنه.
بد را از خوب تشخیص بدهد و کار خوب کند.
حلال را از حرام تشخیص بدهد و دنبال حلال برود.
درست را از نادرست تشخیص بدهد و به سمت کار درست برود.
حالا دو نفر بیان اینجا برای نمایش (دو نفر از کسانی که مشارکت مودبانه داشتند را انتخاب کنید)
مثلا من یه کاری میکنم، یه نفر از شما ترازوی الهی اش کار میکند و جزء «من ثقلت موازینه» است و یک نفر از شما ترازوی الهی اش خراب است و فقط دنیا و مادیات در نظر او ارزش دارد و جزء «من خفت موازینه» است. شما باید نقشتان را خوب بازی کنید:
مثلا من یه آدم پولداری هستم که با دروغ و دزدی، کلی پول به دست آوردم، ببنیم واکنش این دو نفر چطوره؟
نفر اول: (من ثقلت موازینه) : آقا. کار شما خیلی بد بوده. ثروت شما ارزشی نداره. این پول شما حرامه. خوردن نداره. بیچاره میکنه شما رو. از شما این کارها خیلی بعیده. من تا وقتی این کار رو ترک نکنی، با شما رفیق نمیشم.
نفر دوم: (من خفت موازینه) آقا. کار شما خیلی خوب بوده. ثروت شما خیلی هم با ارزشه. پول شما خیلی هم خوردن داره. شما رو خوشبخت میکنه. باید به شما تبریک گفت. با من رفیق میشی؟
(مربی باید در بین این دو نفر نمایش بازی کند و با حرف های آنها، حالت های چهره و بدن خود را هماهنگ کند. حالت هایی اعم از خوشحالی و ناراحتی و تعجب و میل و نفرت و…)
احسنت به شما. حالا همین دو نفر را در قیامت مشاهده می¬کنیم. در روز قارعه که همه چیز کوبیده می شود. نفر اول، در آرامش و خوشحالی است. اما نفر دوم در اضطراب و ترس و ناراحتی. چرا؟
چون در آن روز فقط چیزهای مادی کوبیده می شود. و قارعه تنها امور مادی را می کوبد. مثل کوه. کوه که بزرگترین شیء مادی روی زمین است، کوبیده می شود. پس تکلیف پول و ثروت و خانه و قدرت و کاخ و باغ و … معلوم است.
در روز قارعه، امور معنوی مثل خدا پرستی و تقوا و ایمان و اخلاق خوب و عشق به خدا و اطاعت از والدین و نماز و عبادت و تلاش برای بندگی و مانند این چیزها کوبیده نمی شود. چون اینها مادی و دنیوی نیستند. همیشه باقی و ماندگار هستند.
حالا این دو نفر باید نقش خود در روز قارعه را بازی کنند. من میکوبم به یک چیزی و آنها نقش بازی کنند.
شعر
حالا بچه ها با هم شعر این سوره را بخوانیم، شعری که ترجمه مفاهیم سوره قارعه است. بچه ها شما باید با اشاره دست من بگوئید کوبنده! کوبنده! می آید در آینده!
(سبک خواندن این شعر اینطور است که مربی به حالت حماسی و کوبنده میخواند و بچه ها هماهنگ با ضرب آهنگ شعر با پا بر زمین می کوبند.)
کوبنده! کوبنده!
می آید در آینده
به نام خداوند
مهربان و بخشنده
بشنو از جان از قرآن
از آیات ارزنده
کوبنده! کوبنده!
می آید در آینده
تو چه میدانی آن چیست؟
نه تو دانی، نه بنده
مردم مثل پروانه
از هر سویند آکنده
رشته کوه رنگارنگ
خواهد شد رنده رنده
کوبنده! کوبنده!
می آید در آینده
در آن زمان یک عده
با شادی و با خنده
آرام آرام هستند
بالنده و پاینده
کوبنده! کوبنده!
می آید در آینده
اما یک عده دیگر
غمگین و سرافکنده
پناهشان آتش است
آن آتش سوزنده
کوبنده! کوبنده!
می آید در آینده